Yaonáhuac Puebla México

Tierra de tradiciones y costumbres

Poesía Amor de Madre en Nahuatl

AMOR DE MADRE
TASOJTALIS TE IN NONANTSIN AMOR DE MADRE (Te in takatajkuilojke (Miguel A. Hidalgo) (Del autor Miguel A- Hidalgo) In yekauil te in youak La...
AMOR DE MADRE

TASOJTALIS TE IN NONANTSIN – AMOR DE MADRE

TASOJTALIS TE IN NONANTSIN AMOR DE MADRE
(Te in takatajkuilojke (Miguel A. Hidalgo) (Del autor Miguel A- Hidalgo)
In yekauil te in youak La sombra obscura de la noche
Kokouaya in istak metsin hería a la blanca luna
Ka ni tanex miliktik con sus rayos claros
Uan mo kakia ne uejka te in teposme y escuchábase allá desde la lejanía
In tatojtoka tatoponilme los últimos disparos.
Tech in ojti nejnemia se takat camino del patíbulo iba un hombre
Ka ni mauan ilpitiaya con las manos bien atadas
Ki yekuikaya seki takame ton teposmaktiaya custodiado por guardianes bien armados.
Akonimej kuali ki yekistoya que atentos vigilaban.
In ixko de akon ki panoltiaya la frente del culpable iba abatida,
Semi mo kuejsolnextiaya abatida las trágicas espaldas,
Uan no nimpan mo kuejsolnextiaya
Tech ni yolikanemilis ne takat en sus pasos tardíos aquel hombre
Miak tsiuilis ki nextiaya infinito cansancio revelaba,
Uan de nixtololouan ton semi tayokoya y de sus ojos de tristeza llenos,
Ome ayoixtololome mo malakachouaya dos lagrimas rodaban.
Tejua se kejkel ¡Es un ruin!
Tejua se takanemoutil ¡un cobarde!
Ijkon ki tojtokaya, uan ki tsajtsiliaya Siguiéndole la turba le gritaban:
Takatemiktijke ¡sanguinario!
Temiktijke ¡asesino!
Maj miki ¡muera!
Maj miki ¡muera!
Maj miki ¡muera!
Maj miki ¡muera!
jkon ki tajtolmagatiaya todo era odio y horror,
Amo akin ki yekitaya in temiktijke todo desprecio al criminal
de amo kuali nemilis de vida depravada;
Uan keman kachi ki teluiliaya y cuando más la cólera estallaba
Se tsajtsilis kuali mo yekakia un grito resonó, sublime
Ton ki chalti tech ni teno in tajtolme que detuvo en los labios las palabras:
Yej no koneu ¡es mi hijo!
Yej no koneu ¡es mi hijo!

Mo kayik se tajtol de nonantsin se escuchó una voz de madre,
In takat,  nimantsin kuak kitak ne siuat kili y el asesino al ver aquella mujer dijo:
Yejua no nantsin ¡ella, es mi madre!,
Yejua no nantsin ¡ella ,es mi madre!.
Yej jon no tasojtalis de no nakayo es el fruto de amos de mis entrañas,
Uan maski temiktijke uan nochi y aunque asesino y todo,
Yej no koneu ¡es mi hijo!
Uan chokatiaya ka miak tasojtalis y entre sollozos llenos de ternura
mo ixpacho kuali  uan ki ijtojtiaya se tapó la cara y dijo:
Keye ti kaua todiostsin ¡porque lo quieres señor!
Maj ijkon ki yolkoko in nemilis de in tagayolot que así taladre, el cruel destino al corazón humano
Jin takat yej no koneu ¡es este hombre!, !mi propio hijo!,
Uan namejuan seki nan miktanaxkame y ustedes, ¡unos desgraciados!,
Oh no diostsin, keyej kon tik neki ¡oh dios mío! , ¿porqué lo quieres así?
Keye keman miki se ikoneu ¡si cuando un hijo muere!
Miki iuan ¡muere con él!
In tasojtalis uan kineutasojtalis el amor y la ternura
In tsopeknemilis uan in muisiot la dulzura y la bondad.
Sayo onkak se tasojtalis solo hay un gran amor
Seyo tasojtalis amor sublime
Ton ki yekpia in ojti te in nemilis que detiene las borrascas,
Yej jon in tasojtalis de nonantsin que ilumina la senda del destino:
Ton tech makixtia. ¡es el amor de madre, que nos salva!

Traducción en Nahuatl: Profa. Marcelina Simón Encarnación

10 Comments

Leave a Reply

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *